EUDR มาตรฐานใหม่เพื่อความยั่งยืนของห่วงโซ่อุปทาน
.
จากการประกาศใช้กฎหมายว่าด้วยสินค้าที่ปลอดจากการตัดไม้ทำลายป่า ของสหภาพยุโรป หรือ EUDR (EU Deforestation Regulation) เมื่อวันที่ 29 มิถุนายน 2566 ทำให้หลายประเทศทั่วโลกที่มีการส่งออกสินค้าควบคุมภายใต้ EUDR เกิดความตื่นตัว รวมถึงประเทศไทยต้องเร่งเตรียมความพร้อม เพื่อสร้างความมั่นใจว่าจะสามารถปฏิบัติตามข้อบังคับและไม่หลุดจากห่วงโซ่อุปทานของโลก
.
สภาพยุโรปถือเป็นผู้บริโภคผลิตภัณฑ์ทางการเกษตร ที่มีการนำเข้าและส่งออกสินค้ารายใหญ่ ทำให้มีความเชื่อมโยงเกี่ยวข้องกับการทำลายป่า จะส่งผลให้เกิดการทำลายป่า โดยเฉลี่ย 248,000 เฮกตาร์ต่อปีภายในปี ค.ศ. 2030 จึงต้องมีการควบคุมสินค้าโภคภัณฑ์ภายใต้กฎหมาย EUDR 7 ชนิด ได้แก่ โค โกโก้ กาแฟ น้ำมันปาล์ม ยางพารา ถั่วเหลือง และไม้ รวมผลิตภัณฑ์อื่นๆ อาทิ ยางรถยนต์ ถุงมือยาง กระดาษ เครื่องหนัง และเฟอร์นิเจอร์จากไม้ เป็นต้น เพื่อลดผลกระทบจากการบริโภคที่ก่อให้เกิดการทำลายป่าและทำให้ป่าเสื่อมโทรม และยังช่วยสนับสนุนการดำเนินงานภายใต้ European Green Deal ตลอดจนข้อตกลงระหว่างประเทศอื่น ๆ โดย ผู้ประกอบการจึงต้องมีเงื่อนไข ได้แก่ (1) สินค้ามาจากแปลงการผลิตที่ปลอดจากการตัดไม้ทำลายป่า ตั้งแต่วันที่ 31 ธันวาคม 2563 เป็นต้นไป (2) สินค้าผลิตขึ้นอย่างถูกต้องตามกฎหมายของประเทศผู้ผลิต และ (3) มีเอกสารแสดงถึงสถานะการตรวจสอบและประเมินสินค้า ดังนั้น สินค้าที่ไม่เป็นไปตามกฎเกณฑ์ EUDR จะถูกห้ามนำเข้าสหภาพยุโรป
.
ประเทศไทยได้มีการส่งออกสินค้าควบคุมภายใต้ EUDR ในช่วงครึ่งแรกของปี 2567 รวมมูลค่า 379.47 ล้านเหรียญสหรัฐ (ขยายตัวร้อยละ 49.94) โดยเรียงลำดับตามมูลค่าการส่งออกสูงสุด ได้แก่ ยางพารา ไม้ ปาล์มน้ำมัน โกโก้ กาแฟ ถั่วเหลือง อย่างไรก็ตาม ประเทศไทยมีการส่งออกสินค้าควบคุมภายใต้ EUDR ไปยังสหภาพยุโรป เพียงร้อยละ 7.65 ของมูลค่าการส่งออกไปตลาดโลก แต่ก็มีทิศทางขยายตัว ทั้งนี้ ยางพาราและไม้เป็นสินค้าที่จะได้รับผลกระทบจาก EUDR สูง เนื่องจากมีมูลค่าการส่งออกจากไทยไปยังสหภาพยุโรปรวมกว่าร้อยละ 75
.
EUDR นับเป็นมาตรการที่ช่วยยกระดับมาตรฐานการผลิตสินค้าเกษตรของโลกให้ไม่ส่งผลกระทบต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะการทำลายป่าในภูมิภาคต่าง ๆ เพื่อเปลี่ยนมาเป็นพื้นที่เกษตร เป็นการปรับเปลี่ยนไปสู่การเกษตรที่ยั่งยืน ซึ่งประเทศไทยได้รับการจัดอันดับให้อยู่ในกลุ่มประเทศที่มีความเสี่ยงต่ำ จากจัดอันดับความเสี่ยงของประเทศภายใต้ EUDR แสดงให้เห็นว่าประเทศไทยมีมาตรฐานการผลิตสินค้าที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมที่ได้รับการยอมรับ จึงเป็นโอกาสที่ประเทศไทยจะได้มุ่งพัฒนาระบบตรวจสอบย้อนกลับที่มีมาตรฐานและโปร่งใสเพื่อสร้างความไว้วางใจต่อสินค้าไทยและเป็นโอกาสให้เกษตรกรไทยให้สามารถจำหน่ายสินค้าไปยังตลาดได้ทั่วโลก
.
.

อ้างอิง :
(1) ไทยต้องปรับตัว! รู้จัก “EUDR” กฎใหม่ EU สร้างเกษตรยั่งยืนเข้มแข็ง. https://www.wearecp.com/cp-2025-02-10/
(2) สำนักงานคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ. รู้จักกฎหมายว่าด้วยสินค้าที่ปลอดจากการตัดไม้ทำลายป่า (EU Deforestation Regulation ).
https://www.onlb.go.th/product-blog/a2685

สื่อประชาสัมพันธ์ : กรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม